Το περίφημο Greece2.0 είναι διαθέσιμο, εφαρμόζεται, αξιολογείται και είναι λίγο-πολύ ξεκάθαρο. Το υποσύνολό του “Regions 2.0” για την ώρα δεν είναι. Κι αν στόχος παραμένει η δίκαιη και συμπεριληπτική ανάπτυξη, τότε οφείλουμε να το ορίσουμε άμεσα – Άρθρο του επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Γιάννη Παπαγεωργίου στο capital.gr
Το άρθρο έχει φιλοξενηθεί στο capital.gr στο link εδώ.
Μήπως χρειαζόμαστε ένα νέο “σχέδιο Πισσαρίδη”;
του Γιάννη Παπαγεωργίου*
Ας είμαστε σαφείς και ξεκάθαροι εξαρχής. Ναι, χρειαζόμαστε. Άμεσα και επιτακτικά. Το 2020 η Επιτροπή Πισσαρίδη παρέδωσε μία μελέτη πάνω στην οποία -σε σημαντικό βαθμό είναι η αλήθεια- βασίστηκε ο αναπτυξιακός σχεδιασμός της χώρας, με επίκεντρο (και) την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Για την οικονομία του χρόνου και του χώρου, το γενικότερο συμπέρασμα είναι ότι η καταγραφή ήταν πλήρης και η προσέγγιση όσο αναλυτικότερη μπορεί να είναι με δεδομένο το γενικότερο πλαίσιο του εγχειρήματος.
Σε τί θα χρησίμευε ένα δεύτερο σχέδιο, λοιπόν; Η απάντηση είναι απλή και μάλλον προφανής. Αρκεί κάποιος απλώς διαβάσει τη συνοπτική καταγραφή της προόδου κάθε Περιφέρειας της χώρας σε ό,τι αφορά τους κοινά αποδεκτούς στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ που πρόσφατα δημοσίευσε το Παρατηρητήριο Περιφερειακών Πολιτικών, με την υπογραφή της καθ. Φοίβης Κουντούρη (ΟΠΑ, SDSN Greece).
Πέραν μίας γενικότερης υστέρησης στη συνολική επίδοση, αυτό που καθίσταται εμφανές είναι ότι τα δεδομένα άρα και οι ανάγκες κάθε τόπου είναι διαφορετικές. Η ανάγκη δράσεων για επίτευξη μηδενικής φτώχειας είναι σημαντικά μεγαλύτερη στο Β. Αιγαίο από ό,τι στα νησιά του Ιονίου. Πολιτικές που θα στηρίζουν την πορεία προς ισότητα των φύλων είναι απολύτως αναγκαίες στην Κρήτη π.χ., με την Αττική να έχει ικανοποιητική επίδοση στον τομέα αυτό. Σε επίπεδο του στόχου για “ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυρούς θεσμούς” η Θεσσαλία έχει κάνει σαφή βήματα προόδου σε σχέση με το σύνολο της νησιωτικής Ελλάδας.Είναι δεκάδες τα αντίστοιχα συμπεράσματα ανισοτήτων που θα μπορούσαμε να καταγράψουμε. Το σύνολό τους συνοψίζεται με χρηστικό τρόπο στον παρακάτω συνοπτικό πίνακα της έρευνας.
ΣΒΑ1: Μηδενική φτώχεια, ΣΒΑ2: Μηδενική πείνα, ΣΒΑ3: Καλή υγεία και ευ ζην, ΣΒΑ4: Ποιοτική Εκπαίδευση, ΣΒΑ5: Ισότητα των φύλων, ΣΒΑ6: Καθαρό νερό και αποχέτευση, ΣΒΑ7: Φτηνή και καθαρή ενέργεια, ΣΒΑ8: Αξιοπρεπής Εργασία και Οικονομική Ανάπτυξη, ΣΒΑ9: Βιομηχανία, Καινοτομία και Υποδομές, ΣΒΑ10: Λιγότερες ανισότητες, ΣΒΑ11: Βιώσιμες πόλεις και κοινότητες, ΣΒΑ12: Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή, ΣΒΑ13: Δράση για το κλίμα, ΣΒΑ14: Ζωή στο νερό, ΣΒΑ15: Ζωή στη στεριά, ΣΒΑ16: Ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί, ΣΒΑ17: Συνεργασία για τους στόχους
Διαφορετικές ανάγκες, διαφορετικές πολιτικές, διαφορετική διαχείριση πόρων
Αυτό λοιπόν που άμεσα και εύλογα είναι απαραίτητο είναι να εξειδικευτούν και να προτεραιοποιηθούν οι ανάγκες με βάση τα διαφορετικά δεδομένα κάθε Περιφέρειας ή ομάδων Περιφερειών. Η επίδοση μίας περιοχής καταγράφει πού ακριβώς βρίσκεται σε σχέση με τους στόχους της Ατζέντας του 2030. Και οι στόχοι αυτοί αφορούν στη βελτίωση της διαβίωσης σε κάθε τόπο. Η επίτευξη τους όμως συνδέεται ευθέως με τη δυναμική κάθε περιοχής ξεχωριστά. Τα πλεονεκτήματα κάθε Περιφέρειας εξαρτώνται άμεσα π.χ. από τη γεωγραφία της (ορεινές, πεδινές, νησιωτικές περιοχές), την υφιστάμενη τοπική οικονομία της, το ανθρώπινο δυναμικό της, τα γεωπολιτικά χαρακτηριστικά της, την ανθεκτικότητά της σε κάθε είδους απότομες μεταβολές κ.ο.κ.
Αν λοιπόν, στο γενικότερο πλαίσιο, γνωρίζουμε τη δυναμική και τις ανάγκες της χώρας όπως αυτές καταγράφονται στο -ελληνικής ιδιοκτησίας-πλάνο Πισσαρίδη, χρειαζόμαστε άμεσα ένα αντίστοιχο συνεκτικό πλάνο που θα εντάσσεται προφανώς στον ευρύτερο εθνικό σχεδιασμό αλλά θα περιγράφει τη δυναμική και τις εξειδικευμένες ανάγκες κάθε περιοχής ξεχωριστά. Και αντίστοιχα, η αξιοποίηση των αναπτυξιακών κονδυλίων θα (πρέπει να) εντάσσεται στο πλάνο αυτό.
Το περίφημο Greece2.0 είναι διαθέσιμο, εφαρμόζεται, αξιολογείται και είναι λίγο-πολύ ξεκάθαρο. Το υποσύνολό του “Regions 2.0” για την ώρα δεν είναι. Κι αν στόχος παραμένει η δίκαιη και συμπεριληπτική ανάπτυξη, τότε οφείλουμε να το ορίσουμε άμεσα.
* Ο Γιάννης Παπαγεωργίου είναι Δημοσιογράφος, Διευθυντής Παρατηρητηρίου Περιφερειακών Πολιτικών
photo: pexels
