Το European Green Deal (ή Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία), είναι μια φιλόδοξη πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στόχο να μετατρέψει την Ευρώπη στην πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο έως το 2050. Ανακοινώθηκε τον Δεκέμβριο του 2019 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπό την ηγεσία της Ursula von der Leyen. Η Συμφωνία δεν περιορίζεται μόνο στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, αλλά στοχεύει ακόμη στη βελτίωση της ευημερίας των πολιτών, την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, και την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης μέσω της καινοτομίας και της πράσινης τεχνολογίας.
Οι λόγοι που κατέστησαν απαραίτητο το European Green Deal είναι ποικίλοι και σχετίζονται κυρίως με την κλιματική κρίση, την περιβαλλοντική υποβάθμιση και την ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη. Ενδεικτικοί λόγοι είναι:
- Κλιματική αλλαγή: Η κλιματική αλλαγή είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του 21ου αιώνα. Οι επιπτώσεις της, όπως οι ακραίες καιρικές συνθήκες, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και η απώλεια βιοποικιλότητας, απαιτούν άμεσες και δραστικές ενέργειες.
- Περιβαλλοντική υποβάθμιση: Η υπερβολική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, η ρύπανση των υδάτων και της ατμόσφαιρας και η αποψίλωση των δασών έχουν οδηγήσει σε σοβαρή περιβαλλοντική υποβάθμιση στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
- Οικονομική και κοινωνική βιωσιμότητα: Η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία μπορεί να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη. Παράλληλα, μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής και την υγεία των πολιτών.
Οι στόχοι και οι άξονες του European Green Deal
Το European Green Deal περιλαμβάνει μια σειρά από φιλόδοξους στόχους και άξονες δράσης που καλύπτουν διάφορους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας:
- Κλιματική ουδετερότητα έως το 2050: Ο κεντρικός στόχος είναι να γίνει η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος. Αυτό περιλαμβάνει τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.
- Καθαρή ενέργεια: Στόχος είναι η προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε όλο το φάσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας.
- Βιώσιμες μεταφορές: Αφορά στην ενίσχυση των καθαρών και βιώσιμων μορφών μεταφορών, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα και τα δημόσια μέσα μεταφοράς.
- Κυκλική οικονομία: Στόχος είναι η προώθηση της ανακύκλωσης, η άυξηση της επαναχρησιμοποίησης υλικών και η μείωση των αποβλήτων.
- Προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας: Αφορά στην προστασία των οικοσυστημάτων και η αποκατάσταση των φυσικών περιοχών.
- Βιώσιμη γεωργία: Η προώθηση βιώσιμων πρακτικών στη γεωργία είναι θεμιτή, ιδιαίτερα μέσω της στρατηγικής “Από το αγρόκτημα στο πιάτο”.
- Πράσινες πόλεις: Η προώθηση της βιωσιμότητας στις αστικές περιοχές είναι επιτακτική, μέσω μέτρων και ενεργειών που αφορούν στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, τη μείωση της ηχορύπανσης και την ενίσχυση των πράσινων χώρων.
Οι υποχρεώσεις της Ελλάδας στο πλαίσιο του European Green Deal
Η Ελλάδα, ως κράτος-μέλος της ΕΕ, έχει αναλάβει συγκεκριμένες υποχρεώσεις και δράσεις στο πλαίσιο του European Green Deal. Κάποιες από αυτές περιλαμβάνουν:
- Μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου: Η Ελλάδα δεσμεύεται να μειώσει τις εκπομπές της σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς στόχους, επενδύοντας σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και βελτιώνοντας την ενεργειακή αποδοτικότητα.
- Ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας: Η ενίσχυση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως η ηλιακή και η αιολική ενέργεια, αποτελεί κεντρικό άξονα της ελληνικής ενεργειακής στρατηγικής.
- Προώθηση της κυκλικής οικονομίας: Η Ελλάδα προωθεί δράσεις για την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση υλικών, μειώνοντας τα απόβλητα και ενισχύοντας την κυκλική οικονομία.
- Βελτίωση των υποδομών μεταφορών: Η προώθηση των καθαρών μεταφορών και η ανάπτυξη υποδομών για ηλεκτρικά οχήματα αποτελούν βασικές προτεραιότητες.
- Προστασία της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων: Η προστασία των φυσικών πόρων και η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων είναι κεντρικοί στόχοι για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Το European Green Deal αποτελεί μια πολυδιάστατη προσέγγιση για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών, οικονομικών και κοινωνικών προκλήσεων της εποχής μας. Η επιτυχία του εξαρτάται από τη συνεργασία όλων των κρατών-μελών και τη δέσμευση για την υλοποίηση των φιλόδοξων στόχων που θέτει.
